توانمندسازی دانشگاه بامیان: رویکرد ترکیبی

سال: 1396

رشته: علوم تربیتی - مدیریت آموزشی

پدیدآور: بازمحمد فروغ

 دانشگاه شیراز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی

چکیده

هدف این پژوهشِ ترکیبی اکتشافی متوالی، تدوین چارچوب موقعیتی توانمندسازی دانشگاه بامیان با رویکرد ترکیبی و ارزیابی توانمندی آن دانشگاه بود که در دو بخش کیفی و کمّی انجام شد. در بخش کیفی به‌منظور کشف پدیده‌های جدید مربوط به پژوهش از مطالعه موردی کیفی استفاده شد. مشارکت‌کنندگان این پژوهش در بخش کیفی، متخصصان از اعضای هیأت‌علمی دانشگاه شیراز (18نفر) و اعضای هیأت‌علمی و کارمندان دانشگاه بامیان (32 نفر) بودند که از طریق نمونه‌گیری هدفمند از نوع معیار انتخاب شدند. جمع‌آوری داده‌های کیفی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختمند با اعضای هیأت‌علمی دانشگاه شیراز (آگاهی‌دهندگان کلیدی) و اعضای هیأت‌علمی و کارکنان دانشگاه بامیان و مطالعه اسناد بالادستی مرتبط با موضوع پژوهش انجام شد. داده‌های پژوهش با استفاده از روش تحلیل مضمون و کدها و مضامین توسط نرم‌افزار Nvivo 10 استخراج و شبکه مضامین توانمندسازی دانشگاه ترسیم گردید. چارچوب موقعیتی توانمندسازی دانشگاه در قالب 4 مضمون سازمان دهنده توانمندسازی یعدفردی، بعدگروهی، بعدسازمانی و بعدرویکرد راهبردی و مشتمل بر 56 مضمون پایه تدوین گردید. براین اساس توانمندسازی، فرایند هوشمندانه و برنامه هدفمندی است که ظرفیت‌های بالقوه را به بالفعل تبدیل نموده و زمینه‌های رشد فردی، گروهی و توسعه سازمانی را فراهم می‌سازد. نتایج بخش کیفی با استفاده از روش همسوسازی داده‌ها اعتبار یابی شد. بر اساس یافته‌های بخش کیفی، مقیاسی برای استفاده در بخش کمی طراحی گردید. در بخش کمی روش پژوهش توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری اعضای هیأت‌علمی و کارکنان دانشگاه بامیان بود و با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده 123 نفر انتخاب شدند. اعتبار چارچوب با استفاده از تحلیل عامل تأییدی و وضع موجود توانمندسازی دانشگاه بامیان با روش آماری تی تک نمونه‌ای سنجیده شد. نتیجه ارزیابی هریک از ابعاد توانمندسازی وضع موجود ازنظر هیأت‌علمی و کارمندان در دانشگاه نشان داد که میانگین همه ابعاد از حد متوسط پایین‌تر بود. این یافته بیانگر این است که توانمندسازی دانشگاه بامیان در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و دانشگاه نیازمند توانمندسازی در هرسه بعدفردی، گروهی و سازمانی با رویکرد راهبردی است تا بتواند پاسخگوی شرایط، نیازها و اقتضائات درونی و محیطی خود گردد.

لینک دانلود